اؤزگور قادين

آذربايجان قاديني

من بير اسير ايديم، آزاد اولماق ايسته ديم

+0 به یه ن

 من بير اسير ايديم، آزاد اولماق ايسته ديم 

  يازان :  احمد آغا اوغلو

   

  آزادليق و فيكير آيريليغي  

   - اوستاد! سيزده فيكير آيريليغي يوخدور؟ 

  - نه قدر دئسن وار! آزادليق اولان يئرده فيكير موختليفليگي چوخ طبيعيدير. 

  - بس بو، اؤلكه نين ايداره اولونماسيني چتينلشديرمير؟ 

  - هئچ ده يوخ. ايداره ائتمك صنعتي ائله فيكير موختليفليگي اولان يئرلرده اؤزونو گؤسترير.    

  اصل هونر - سربست اينسانلاري ايداره ائتمكدير. گؤزلري، الي، قولو، آغزي، بئيني باغلي اينسانلاري هر بير آدام ايداره ائده بيلر. 

  - اوستاد، سؤيله ديكلرينيز مني لاپ حئيرتلنديرير. 

  - بيليرم، بونا آليشماميسان! آخي ايستيبداد حاكيميتي آلتيندا بؤيوموش اينسانلاردانسان. سوسدورماق، دونوق ساخلاماق، وطنداشلارين آغيزلاريني، گؤزلريني، قولاقلاريني، بئيينلريني باغلاماق ايستيبدادين ايداره چيليك سيستئميدير. ايستيبداد اوصولو اؤز قورتولوش و وارليغيني بو سيستئمده تاپار. آنجاق سونادك اوغور قازانان ايستيبدادا راست گلدينيزمي؟ 

  - يوخ، بو اوصول هر گون ييخيلماقدادير. تاريخ و ميللتلر آزادليق يولونا قدم قويوبلار. 

  - اونون سببي بودور كي، آزادليق سئوگيسي اينسانين آيريلماز كئيفيتيدير. حبسخانايا سالينميش بير قاتيل، بير اوغرو دوستاق حياتيندان قورتولماغي نئجه ايسترسه، ظولم آلتيندا اولان بير موحيط ده، نه قدر بيليكسيز، نه قدر پوزولموش اولسا دا، يئنه قورتولوش آختارار. ايستيبداد محض بو آرزونو اؤلدورمك اوچون ايشگنجه يه ال آتير، آنجاق يئنه ايستگي دوغرولمور. آخي اينسان ماهيتجه دوشونن بير وارليقدير. اونون گؤرن گؤزلري وار، ائشيدن قولاقلاري وار، فيكير يورودن باشي وار، دويان قلبي وار. ايستيبداد هانسي يولا ال آتير - آتسين، يئنه بو اؤزلليكلري اينساندان آلا بيلمز. گؤرن، ائشيدن، دويان اينسان اؤز قراريني وئرر. بو حؤكمون سؤزله ايفاده سينه، آچيقجا دئييلمه سينه ايستيبداد انگل تؤره ده بيلر. آنجاق او زامان ديلين يئرينه گؤز و قاش، ال و آياق، سؤزون يئرينه معنالي ايشاره لر و ايهاملار، آچيق فيكير يئرينه پيچهاپيچ، دئدي-قودو يئر توتوب ياييلار. بوتون بونلارا يئري-يوردو بيلينمه ين، ياري-يالان شاييعه لر، سؤيلنتيلر، اويدورمالار قاريشار. نهايت، دنيز دالغالاري كيمي قارشيسيالينماز و بو باشدان او باشا آخان چيركاب دولو، موردار بير آخين تميز هاواني كورلايار و اؤز عوفونتينده هم جمعيتي، هم ده حاكيميتي بوغار! گئرچه يه باخاندا، دوشونجه و دويغولاريني آچيق سسلنديرمه ين بير جمعيت هر دقيقه  اؤز ايچينده بوغولماقدادير و همين جمعيت گونلرين بيرينده، البتته كي، پارتلاياجاق. 

  ايداره چيليگين آماجي هئچ ده جمعيتي پارتلاتماق دئييل! عكسينه، جمعيتي روحلانديران، ياشاماق سئوينجي و هوسي آشيلايان بير موحيط حاضيرلاماقدير. فيلان آدام ايداره ائدنلرين ايشلريني تنقيد ائديرسه، قوي ائتسين! داها ياخشي! بو تنقيد كؤكلو تنقيدديرسه، ايداره ائدنلر اوندان فايدالانيب سهولريني دوزلدرلر. يوخ، اساسسيز تنقيدديرسه، اولسون، ساده جه ايشلرينه ياراماز! آنجاق دوغرو اولسون، يانليش اولسون، - وطنداشا اؤز اورك سؤزونو سؤيله مك ايمكاني موطلق وئريلمه ليدير. بو، ايستر وطنداشلار، ايسترسه ايداره چيلرين اؤزلري اوچون بير تهلوكه سيزليك قالخاني دير. 

  - آنجاق اوستاد، بورادا اينجه بير نؤقته وار. بلكه ايندي سؤيله ديگينيز اؤزلليگه وطنداشلار هله يييلنمه ييب، اوندا نئجه؟ ياخشي بيليرسينيز كي، بئله حاللاردا آرا قاريشير، دؤولت و اؤلكه اوچون فلاكت اولا بيله جك قاريشيقليقلار باش وئرير. 

  - دوغرودان دا، اينجه نؤقته يه توخوندونوز. آنجاق بير سواليم وار: سويا گيرمه دن اوزمگي اؤيرنمك اولارمي؟ هئچ سؤز يوخ، اوزمگي بيلمه ينلرين بعضيلري بوغولور. آما سوندا هامي اوزمگي اؤيره نير! 

  - آنجاق سويا ايلك دفعه  گيرن هر بير آدام عئيني تهلوكه ايله اوزلشمير؟ 

  - بلي، اوزلشير. باخ، مسله ده بوندادير كي، ايداره چيلرين هونري اؤزونو گؤسترير. آداملاري بوغدورماماق اوچون چوخ اوصوللار وار: كندير ساللاييرسان، نرديوان قورورسان، اوزگو واسيطه لري وئريرسن و س. 

  - اوستاد، خواهيش ائديرم، داها آچيق آنلادين. 

  - لاپ ياخشي!.. 

   

  آزادليقلا اخلاق آراسينداكي فرق 

  اوستاد سوروشدو:  

  - اؤنجه بير شئي سوروشوم: آزادليقلا اخلاق آراسيندا سيخ باغليليق اولدوغونو قبول ائديرسنمي؟ 

  - قبول ائديرم! 

  - او حالدا مسله ني چؤزمك آساندير. آزاد و سربست ايداره اوصولونون باشينا كئچنلر، طبيعي كي، بو اوصولو هوسله منيمسه ييرلر. ائله همين ايداره اوصولونا هاميدان چوخ خيدمت ائتديكلرينه گؤره ده باشچيليغا يوكسله بيليرلر. دئمه لي، يئني ايداره چيليگي ياييب مؤحكملتمك وظيفه سي هر كسدن چوخ اونلارين بوينونا دوشور. 

  آنجاق آيديندير كي، بو وظيفه نين لازيمينجا گئرچكلشديريلمه سيندن اؤترو همين وظيفه ني توتانلار خالقين گؤزونده كي  نوفوذ و ديرلريني قورويوب آرتيرماليديرلار. بو، بيرينجي شرطدير. ائله اونا گؤره ده همين شخصلر، هر شئيدن اؤنجه، بو قييمت و نوفوذو ضعيف له ده جك، اؤزلريني آزاجيق دا اولسا نوفوذدان سالاجاق هر جور داورانيش و عملدن چكينمه يه بورجلودورلار. 

  آزادليغا دوغرو آدديملايان بير ميلتين اؤنونده بئله رهبرلر وارسا، او ميلت آرتيق ان مؤحكم داياغيني تاپميش ساييلا بيلر. رهبرلره سايقي و اينام بير اؤلكه نين گوونليگيني قورويان باشليجا سيپردير. بئله جمعيت هر جور قاريشيقليغا آسانليقلا سينه گله بيلر. 

  دوزدور، همين رهبرلره ده ديل اوزادان آلچاق طبيعت لي اينسانلار تاپيلير. آنجاق اونلارين قورخوسو يوخدور. رهبرلرينه اينانان ساغلام جمعيت بئله حاللاري آسانليقلا چؤزور. 

  آزادليق تاريخيني آراشديرانلارا معلومدور كي، آزادليق اوچون ان بؤيوك تهلوكه اونو آرادان قالديرماق ايسته ينلرين رهبر وظيفه لري اله كئچيرمه سي و حاقلي تنقيدلره مئيدان وئرمه مه لري اولوب. چونكي معنوي واسيطه لرله دير و نوفوذلاريني ساخلايا بيلمه ين رهبرلر ماددي واسيطه لره، زوراكي ايداره چيلگه ال آتاراق، حاقلي تنقيدلري سوسدورماق اوچون ايستر-ايسته مز هده-قورخو يولونو توتارلار. 

  باشقا سؤزله، بو آداملار اؤزو-اؤزلريني، دايانديقلاري اساسلاري، واختيله ايستيبدادا قارشي فايدالانديقلاري سيلاحلاري دانماغا باشلايارلار. باخ، او زامان آزادليق هر جور معنا و آنلاييشيني ايتيره رك، خالقين گؤزونده موقدس گؤرونمز. آزادليق اوچون ان آجي و فاجيعه لي وضعيت، باخ بودور! 

  اونوتماق اولماز كي، آزادليغين ايلك قوروجولاري بير نؤوع  ميسسيونئرديرلر و يالنيز سؤزده دئييل، ايشده ده خالقا آزادليق ايشيغي وئرمه يه بورجلودورلار. ايلك قوروجولارين وظيفه لري هر يئرده و هر زامان آغير اولوب، چتينليكلرله اوزلَشيب. آخي آزادليق دا بوتون اينانجلار كيمي فداكارليق اومار، قوربان ايستير. آزادليغي سئونلر بونا قاتلاشماغا مجبوردورلار. 

  فداكارليق وارسا، دئمك، وطنداشلارين ايجتيماعي و سياسي تربييه لري باشلانيب. اؤنجه سؤيله ديگيم كيمي، هر يئرده و هر زامان خالق كوتله لري اؤزونو كيمه سه  بنزتمه يي خوشلايار و خوصوصن ده ساييب-سئچديكلري رهبرلره اوخشاماغا چاليشارلار. اوسته ليك، همين رهبرلرين قوردوغو عاييله و مكتب تربييه سي نين ده تاثيريني نظره آلساق، ميللتين ايجتيماعي تربييه سيني تامين ائديلميش سايماق مومكوندور. 

  اوستادي گئت-گئده داها ديقتله دينله ييرديم. اونون سؤيله ديگي سؤزلر خياليمدا اوميد وئريجي، سئوينجلي اوفوقلر آچيردي. ايندييه جن يان-يؤره سي تيكانلي كوللارلا قاپالي گؤرونن آزادليق يولو، آرتيق ايشيقلانماغا باشلاميشدي. آنجاق اؤزوم ايستمه سه م ده، اوستادين سؤزلريني ياريمچيق كسمه يه مجبور اولدوم: 

  - اوستاد، سؤزلرينيزي آج گؤز-آج گؤز دينله ييرم. آما بو گون بيزي پارلامئنته چاغيريبلار، آخي. ايندي گئتمك واختيدير. ايجازنيزله، صؤحبتيميزي ائله بورادا ساخلاياق! 

  پيرلر ساغوللاشيب چيخديلار. من ده تانيشلاريملا بيرگه پارلامئنته گئتديم. 

  پارلامئنت دوز شهرين اورتاسيندا، گئنيش بير مئيداندا يئرلشيردي. مئيدان بويونجا اوجا بينالار سيرالانميشدي. سوروشوب بو بينالارلا ماراقلانديم. بيري آنتيك آبيده لر موزه، ديگري پانتئون، اوچونجوسو عومومي كيتابخانا، دؤردونجوسو ايسه اينجه صنعت موزه سي ايميش. پانتئونون اوزرينده قيزيل حرفلرله بو سؤزلر يازيلميشدي:  " سربست اؤلكه نين بؤيوك اؤولادلارينا ميننتدارليق آبيده سي " . منه ايضاح ائدندن سونرا آنلاديم كي، سربست اؤلكه نين يئتيرديگي بوتون بؤيوك آداملار بورادا اويويورلار. سن دئمه، اهالي هر گون دسته-دسته بورايا گلير و اورادا ابدي ياتان بؤيوك آداملارين عؤمور يولوندان، اؤلكه قارشيسينداكي خيدمتلريندن بالاجا اوشاقلارا سؤز آچيرميش. 

  گئنيش يول بيزي مرمر سوتونلو بينايا آپاريردي. يولون هر ايكي طرفينه قادين و كيشي هئيكللري دوزولموشدو. باشچيميزين وئرديگي ايضاحاتا گؤره، بونلار پارلامئنتده كي  خيدمتلري ايله اؤزلريني تانيتميش پارلامئنت عوضولري نين هئيكللري ايميش. 

  ايكينجي مرتبه ده گئنيش بير لوژايا گيرديم. قوناق ائوينده كي  تانيشلاريمين هاميسيني اورادا گؤردوم. آشاغيدا، بؤيوك بير سالوندا آمفي تئاتر شكلينده سيرالانميش، تخمينن 400 كرئسلودا مجليسين عوضولري اوتورموشدولار. اونلار پارلامئنت صدري نين گلمه سيني گؤزله ييرديلر. رياست هئيتي نين آرخا طرفينده بير الينده دفنه يارپاغي توتوب او بيري اليني ايره ليگه دوغرو اوزادان، مرمردن يونولموش بير قيز هئيكه لي واردي. بو هئيكل سربست اؤلكه نين سيموولو ايدي. يوخاريداكي لوژالار آغزيناجان دولموشدو. باشچيميز آنلاتدي كي، هر گون بئله دير و بو اؤلكه ده پارلامئنت بير نؤوع  خالق اونيوئرسيتئتينه چئوريليب. موختليف مسله لرله باغلي موباحيثه لري دينله مك اوچون هامي بورا جان آتير. 

  همين گون بودجه قانونو موزاكيره يه چيخاريلاجاقدي. ثروت اوزرينه موترققي بير وئرگي نين قويولماسي حاقيندا حؤكومتدن گلن تكليف قيزغين موباحيثه لر دوغوراجاقدي. 

  پارلامئنت رئيسي گلن كيمي، ايجلاسين باشلاديغيني بيلديردي. 

   

  پارلامئنتده نه لر گؤردوم؟ 

  بسته بوي، شيشمان بير آدام كورسويه چيخدي. دسته باشچيميز قولاغيما اَييله رك:  " ماليييه ناظيريدير، مشهور ماليييه چيدير "  - دئدي. 

  ناظير الينده توتدوغو بير توپا كاغيذي اؤنونه قوياراق، اؤز لاييهه سيني آچيقلاماغا باشلادي. سونرا موختليف نظريييه و سيستئملردن بحث ائده رك، ثروت اوزرينه موترققي وئرگي قويولماسي احتيياجيني آنلاتدي. 

  ايستر مجليس عوضولري، ايسترسه لوژالاردا اَيلشنلر چوخ ديقتله، سسسيزجه دينله ييرديلر. ايضاحات بيتر-بيتمز ايكي نفر سؤز ايسته دي. اونلارين كيمليگيني سوروشدوم. باشچيميزين سؤيله ديكلريندن آنلاديم كي، مجليسده مركزچي، ساغچي و سولچو اولماقلا اوچ پارتييا وارميش. هم ده ميلت وكيلي اولان ماليييه ناظيري مركزچي پارتييايا منسوبموش. اؤلكه ده كي  عنعنه يه گؤره، هر بير پارتييانين آيري-آيري علم لرده ايختيصاصلاشميش چوخلو موتخصيصي اولدوغوندان، هر بير مسله موزاكيره يه چيخاريلاندا، پارتييانين آديندان يالنيز همين موتخصيصلر سؤز سؤيلرميش. ديگر پارتييا عوضولري اؤز داورانيش و ريلري ايله چيخيشچيني مودافيعه  ائدرلرميش. 

  ساغچي پارتييانين سؤزلوسو ناظيرين بياناتيني شيددتلي تنقيده توتاراق، لاييهه نين ردد اولونماسيني طلب ائتدي. سولچو پارتييانين چيخيشچيسي ايسه ناظيرين آچيقلاماسيني بينمكله برابر، لاييهه ني يئترلي سايمادي. او، ناظيرين قبول ائتديگي وئرگي رقملريني و وئرگي نيسبتيني لازيم اولدوغوندان آز حساب ائده رك، لاييهه نين بو باخيمدان دوزه ليشي اوچون يئنيدن كوميسسييايا قايتاريلماسي تكليفيني ايره لي سوردو. 

  ناظير بير داها كورسويه چيخاراق، تنقيدلره بيرجه-بيرجه جاواب وئردي و لاييهه نين اولدوغو كيمي سسه قويولماسي اوزرينده داياندي. 

  بو دفعه  پارتييالارين ديگر موتخصيصلري ده سؤز آليب كورسويه چيخديلار. ديقتيمي چكن او اولدو كي، موزاكيره لر زاماني خيرداجا بير قيزغينليغا دا يول وئريلمه دي. چيخيشچيلار مؤوزعودان يايينمير، سؤيلنن فيكيرلري، وئرگي سيستئملريني وار قوووه ايله مودافيعه  و يا تنقيد ائتسه لر ده، بير-بيرلرينه قارشي چوخ سايقيلي داورانيش گؤستريرديلر. حئيرت مني گؤتورموشدو. يانيمداكي تانيشيما دئديم: 

  - نئجه غريبه دير! هئچ حيرصله نيب اؤزلريندن چيخميرلار. آزاجيق دا اولسا، بير-بيري نين شخصيتينه توخونمورلار. 

  - ائله دير، من ده مات قاليرام. 

  سن دئمه، باشچيميز بيزي ائشيديرميش. گولومسه يه رك بيلديردي كي،  " نييه حيرصلنمه لي ديرلر آخي؟ آتالاري نين ماليني بؤلوشدورمورلر كي. هاميسي نين بير مقصدي وار - اؤلكه يه خيدمت! و هر كس ديگري نين گؤزل نيتينه، صميميتينه آرخايين اولدوغوندان، قيزيشيب اؤزوندن چيخماغا سبب يوخدور. "  

  بو جاوابي دينلركن يئنه اؤز اؤلكه مي خاطيرلاديم. و يئنه اؤز اؤلكه مين عوضينه قيزاريب خجالت چكديم. 

  موزاكيره داوام ائديردي. باشچيميز بيزه دوغرو اَييليب دئدي: 

  - بودجه نين موزاكيره سي هله ايگيرمي گون سوره جك. هله ايگيرمي گون پارلامئنت عوضولري گئجه-گوندوز چاليشاجاق! يئنه دينله يه جك سينيز؟ 

  آرتيق آخشام دوشوردو. باشچيميزين گئتمك ايسته ديگيني آنلاييب بيز ده آياغا قالخديق. 

       

  اونيوئرسيتئتده 

   ائرته سي گون بيزي اونيوئرسيتئته و كيميا اينستيتوتونا آپاراجاقديلار. 

  اونيوئرسيتئت شهر ايچينده شهره بنزه ييردي. دونيانين هر يانيندان گلن 16 مين طلبه سي و عاليمليك شؤهرتي هر طرفه ياييلميش 150 پروفئسسورو واردي. كيتابخاناسيندا 400 مين جيلددن چوخ كيتاب توپلانميشدي. ساراي كيمي ايشيقلي سالونا گيرديگيميز زامان گؤردويوموز منظره بيزي مات قويدو. يوزلرجه طلبه نين باشي اوخوماغا قاريشميشدي. تكجه ايسته مك بس ايدي كي، ايسته نيلن كيتابي اوچ دقيقه نين ايچينده تاپيب وئريرديلر. كيتابلاري بعضاً ايكينجي، اوچونجو مرتبه دن گتيريرديلر. كيتابين آدي يازيلميش كاغيذ پارچاسي ماشين واسيطه سي ايله يوخارييا گؤندريلير و بير دقيقه  سونرا همين كيتاب اؤز-اؤزونه سوروشوب خوصوصي اويوقدان چيخيردي. 

  جراحيييه اوتاغيندا، فيزيكا و كيميا لابوراتورييالاريندا موعليم و طلبه لر جراحليق اؤيره نير، آراشديرما و سيناقلار آپارماقلا مشغول اولوردولار. بورادا بير يئرده اينسان مئييدينه باخيب، بدن عوضولريني اؤيره نير، بير باشقا يئرده كلله سوموكلري اوزرينده سيناق كئچيرير، اوچونجو بير يئرده مئيمونلارين قاني اوزرينده تجروبه آپاريرديلار. بير سؤزله، بو عظمتلي بينانين هر طرفينده گنج نسيل آغ ساچلي موعليملرين رهبرليگي ايله چاليشماقدا، حياتا حاضيرلانماقدا ايدي. 

    

  اينستيتوتدا 

    اونيوئرسيتئتدن سونرا كيميا اينستيتوتونا گئتديك. بو اينستيتوت سؤزون تام معناسيندا بير مؤعجيزه  عالمينه بنزه ييردي. آغ اؤنلوكلو، ايري گؤزلوكلو، آغ ساچلي موعليملر يان-يؤره لرينده كي  مينلرجه شوشه نين، چئشيد-چئشيد آلتلرين، يانان و فيشيلدايان كولچه لرين ايچينده قديم سِحربازلاري خاطيرلاديرديلار. طلبه لر خيرداجا قابلارين ايچينده نه ايسه ازير، موعليمه گؤستريرديلر. موعليم همين قابلارا شوشه لردن نه ايسه تؤكن كيمي بير قايناشما، بير پاريلتي باشلايير و آلوو سنگييندن سونرا سپيلن توزون يئرينده بوللور كيمي بير مادده يارانيردي. 

  باشقا بير طرفده بير باشقا موعليم ائلئكتريك سيناقلاري كئچيريردي. بير باشقا يئرده ايسه هامي نين ديقتي جوربجور قاز ايستحصالينا يؤنلميشدي. 

  باشچيميز منه دوغرو اَييليب دئدي: 

  - تانيديغيميز آلينما قازلار بورادا حاضيرلانير. باخ، او بالونلاري گؤرورسن؟ هاميسي قازلا دولودور. همين قازي دا بو بالاجا، چليمسيز آدام كشف ائديب. حياتي نين 30 ايليني قازلارين تدقيقينه وئريب. 

  من حئيرتله بو آريق آداما باخديم و او جور بالاجا باشداكي بئيي نين بؤيوكلوگونه مات قالديم. 

  سانكي آري پتگينه دوشموشدوم. بو ساحه ده چاليشان آدامي، هم ده وورغونلوقلا چاليشان آدامي هئچ گؤرمه ميشديم. يقين بو اوزدن ده يورغونلوق دويوب، يانيمداكي تانيشيما دئديم: 

  - عزيزيم، من يورولدوم، داها دؤزه بيلميرم. گؤردوكلريمدن سارسيلميشام. گل آچيق هاوايا چيخيب، بير آز اؤزوموزه گلك. 

  سن دئمه، تانيشيم دا ائله منيم حاليما دوشوبموش. اورادان چيخاراق، اينستيتوت باغينداكي اسكاميالاردان بيرينه تيرتاب دوشدوك. تانيشيم بارماغي ايله اطرافدا قايناشان اينسانلاري گؤستريب:  " سعي و بيليك گؤر نه لر يارادير. باخ بوتون بونلار آزادليغين بهره سيدير! "  - دئدي. 

  - آما بير ايش وار، عزيزيم. آدام بيلمير كي، آزادليق بو مئيوه لري يئتيريب، يوخسا مئيوه لر آزادليغي دوغوروب... بو مسله چؤزولمه لي دير. 

  - بوتون حاللاردا آزادليق اساسدير. اونسوز سعي و بيليكلريميز بوشا گئدر، ياييلماز. بونا ان ياخشي ثوبوت آزاد اولانلارلا اولمايانلار آراسينداكي فرقدير. يعني تنقيد و سربست دوشونجه دير. باخ، او دوشونجه هر جور بيلييه يول آچار، بوش عقيده لري بئييندن آتار، يانليش يوللاردان قورويار، سهولري دوزلدر، فعاليتي دوغرو يولا يؤنلدر. دونندن بري گؤر نئچه آيريجا و بير-بيريني تاماملايان نظريييه لر دينله ديك. سعي و بيليكلري دوغرو يولا يؤنلدن موباحيثه لرين شاهيدي اولدوق. دئمه لي، آيديندير كي، بو اؤلكه ده بئله سربستليك اولماسايدي، هئچ واخت اينديكي قدر ايره ليله مزدي. 

  - آنجاق بونو دا دانماق اولماز كي، بيليكلر ياييلديقجا، سعي لر چوخالديقجا، آزادليق دا گوجله نيب جانلانير. 

  - البتته! تاثيرلر قارشيليقليدير. بيليكسيز و سعي سيز آزادليق تام ساييلماز. بئله آزادليق شيكست آزادليقدير. آخي او حالدا آزادليغين اؤزونو يئربه يئر ائتمه سي چتينلشديگي كيمي، دولانيشيق و گوزران اوچون ده باشقالارينا احتيياج يارانير. باشقالاري نين فيكري، علمي، صنايعسي سني اؤز تاثيري و نوفوذو آلتينا سالير. بو دا او دئمك دئييل كي، تام آزادسان. خوشبخت او يئرلردير كي، هم آزاددير، هم ده اؤزو دوشونوب، اؤزو يارادير. ياراتماق قابيليتي اولمايان اؤلكه لر عادتن، بئله يئرلرين تبعه سينه چئوريلير. ايستر-ايسته مز، اونلارا اؤدنج وئرمه يه، وئرگي اؤدمه يه مجبور قالير. 

  ياراتماق باجاريغي اوزون مودت سورن سربست چاليشمانين نتيجه سيدير. باخ، بونا گؤره ده بوتون دردلرين درماني آزادليق، آزادليق، يئنه ده آزادليقدير! 

  آرتيق گئجه دوشوردو. قوناق ائوينه قاييتماغين واختي چاتميشدي. بختيميزدن قيسا زامان ايچينده آدامي شهرين هر هانسي بير يئرينه يئتيرن مئترو استانسيياسي اونيوئرسيتئت باغي ايله اوزبه وز ايدي. اورايا گئتديك. 

  ائلئكتريكله چاليشان ائنلي پيلله لرله - ائسكولاتورلا آشاغي ائنديك. بير ده گؤردوك كي، گئنيش، تميز، هم ده ايشيقلي بير داياناجاغا چاتميشيق. بيرجه دقيقه دن سونرا قاتار گلدي. اؤنوموزده كي  واقونا مينيب، دوز يئددي دقيقه دن سونرا قوناق ائوي نين يئرلشديگي كوچه يه چاتينجا دوشدوك. 

  اوراسيني دا دئييم كي، قاتاردا نه بيلئت واردي، نه ده نظارت. يالنيز باشچيميز مئترويا گيرركن بير قوتويا اوچ آيري-آيري ژئتون آتدي.  " بورادا بيلئت و نظارت اولمور كي؟ "  - دئيه سوروشاندا: 

  -يوخ، يول حاققي قوتويا آتيلير! - دئيه جاواب وئردي. 

  - بوندان سوء-ايستيفاده ائتميرلر؟ 

  - بئله حال اولماييب. اؤنمليسي - اينسانلارا اينانماقدير. اينام آرتديقجا، دوغروچولوق دا آرتير. 

  سونرا رهبر بونو دا سؤزلرينه علاوه  ائتدي: 

  - بو قاتارلار هر گون 500 مين ايشچي داشييير. 

   

  پيرلرله تزه صؤحبت 

     ...گون سونرا پيرلر يئنه گلديلر. اونلاردان سوروشدوم: 

  - بو گون سؤز و ياشاييش ساده ليگي حاقيندا قانوندا گؤستريلن لري بير آز آچيقلايا بيلرسينيز؟ 

  - بؤيوك هوسله! بو ايكي ساده ليگه ده آزاد اينسانلار اؤلكه سينده آيريجا دگر وئريلير. اينسانلاري آزادليغين داياغي اولان دوغروچولوق و صميميته، قناعتجيلليك و گؤزوتوخلوغا همين ساده ليكلر آليشديرير. 

  - باشا دوشمه ديم، اوستاد! اوندا هر ايكي ساده ليكدن آيريجا دانيشاق. 

  - سؤز ساده ليگي دئينده آنلاتماق ايسته ديگين مقصدي آيدين شكيلده و اوزون-اوزادي علاوه لرسيز سؤيله مك نظرده توتولور. توتاليم، وظيفه  صاحيبي اولان بيرينه هر هانسي بير ايشيميزي سؤيله يركن -  " سيزه فيلان ايشي سؤيله مك اوچون گلديم "  - دئمك داها دوغرودور. آنجاق بونون يئرينه  " يوكسك حوضورونوزا عاجيزانه ديلكلريمي يئتيرمه يه جسارت ائتديم "  - كيمي سؤزلر ايشلتمگينيز يئرسيزدير. 

  - نه دانيشيرسينيز، اوستاد! ادبلي و تربييه لي بير آدام بؤيوك وظيفه لي بير شخصين قارشيسيندا او جور داورانماماليديرمي؟ 

  - بلي، آليشديغينيز تربييه ائله طلب ائدير. آنجاق سربست اينسانلار اؤلكه سي كيمي دئموكراتيك بير يئرده همين اوسلوب ياراماز و بيَنيلمز. 

  - بونون نه يي يارامير كي؟ 

  - اوز توتدوغون آداما خوش گؤرونمك اوچون يالتاقليق ائتمزلر. اؤزون دوشون، هئچ  " يوكسك حوضور "  اولا بيلرمي؟ حوضور حوضوردور ، نه يوكسگي وار، نه ده آلچاغي! سونرا  " ديلك "  نه دئمكدير؟ آزاد بير اؤلكه ده كيمسه كيمسه يه ديلگيني يئتيرمز، وظيفه لريندن و گؤردوكلري ايشدن آسيلي اولماياراق، بوتون وطنداشلار برابرحوقوقلودورلار.  " ديلك "  دئينده، آشاغيدان يوخارييا اوز توتماق، بير نؤوع، هاراييني چاتديرماق نظرده توتولور؛ حالبوكي آزاد اؤلكه ده آشاغيدان، يوخاريدان صؤحبت گئده بيلمز. اوسته ليك، بوتون بونلارا  " عاجيزانه "  سؤزونو ده آرتيرماق باشدان-باشا ساختاكارليقدير. آخي عاجيز، يا دا قادير ديلك اولمور، ديلك ائله ديلكدير!  " جسارت "  كلمه سي ده يئرسيزدير. چونكي حاقلي ديلگيني سؤيله مك هر بير وطنداشين حاقيدير. هئچ كس بو حاقي دانا بيلمز. بو حاقين تانينماسي دا طبيعيدير و بونون اوچون جسارته-فيلانا گرك يوخدور. آچيق گؤرونور كي، بوتون جومله باشدان-باشا صونعي و ساختادير. بئله جومله ني ايشله دن هر بير آدام اؤزونو آلچالدير، قارشيسينداكيني يوكسلدير، اؤزونو عاجيز، قارشيسينداكيني اؤزوندن آرتيق بيلير. بونونلا دا اولجه وطنداشلار آراسينداكي برابرليك پرينسيپيني داغيدير، سونرا ايسه هم اؤزونون، هم ده قارشيسينداكي نين خاراكتئريني پوزور. و بوتون بو آلچالتمالارا يالنيز اؤز ديلگيني گئرچكلشديرمك اوچون قاتلانير. ايستيبداد زاماني بئله داورانيش طبيعي ساييلير. چونكي او رئژيمده حاقا، حقيقته باخيلماز. خواهيشلرين چوخو حاقسيز اولدوغو كيمي، اونلارين قبول اولونوب-اولونماماسي دا وظيفه  صاحيبي نين كئفينه باغليدير. همين وضعيتده وظيفه  صاحيبلرينه يالتاقلانماغي آنلاماق مومكوندور. آنجاق سربست اينسانلار اؤلكه سينده بونا دؤزمك اولماز! 

  - اوستاد، گئتديكجه لاپ مات قاليرام. من او دئييم طرزينه چوخدان آليشميشام. ايندي ديليمي نئجه دييشديره جگم؟ 

  - چاليشماق، غئيرت گؤسترمك لازيمدير. باشقا جور مومكون دئييل! 

  - آنجاق اوستاد، بئله خيرداچيليغا قدر گئتمك واسواسيليق دئييلمي؟ 

  - يوخ، يوخ! بو خيرداچيليق دئييل. بللي بير روحون، بير دوشونجه نين ايفاده سي دير. ديقت يئتير! ايستيبداد اوصولو اؤزونه خاص دانيشيق طرزينه بزك-دوزك وئرمك اوچون گؤر نه قدر چاليشيب! ظولمكار رئژيمده ايستر يازي، ايسترسه دانيشيق ديلي چوخ يوكسك، چوخ بزكلي، چوخ گؤركملي و عظمتلي دير. مقصد ده بير طرفدن خالقي آلچالتماق، اونا يازيقليق، عاجيزليك و قورخو آشيلاماق، ديگر طرفدنسه ظولمكار رئژيمين اؤزونو عظمتلي، ووقارلي، عئيني زاماندا قورخونج و دهشتلي گؤسترمكدير. 

كؤچورمن : خاتون