اؤزگور قادين

آذربايجان قاديني

تورك ايسلام تاريخينده ايلك قادين سولطان: راضييه بگيم سولطان

+0 به یه ن
Dehli sultanı. Babası Şemseddin İltutmuş, annesi Terken Hâtundur. Sultan Şemseddin İltutmuş tarafından, 1232 yılında Dehli tahtına veliaht tâyin edildi ve devlet adamları da bîat etti. İltutmuş’un iki oğlu varken, kızı Râziye Sultanı Dehli tahtına veliaht tâyin etmesi; aklı, zekâsı, halkın sevmesi ve saraydaki idârî hareketlerindendir. Fakat babasının 1236’da vefâtıyla, kardeşi Rükneddîn Fîrûz Şâh, Dehli Sultanı îlân edildi. Fîrûz Şâhın devlet idâresiyle alâkadar olmaması üzerine, tahttan indiri...

تورك ايسلام تاريخينده ايلك قادين سولطان: راضييه بگيم سولطان   

  راضييه بگيم سولطان دئهلي سولطاني. باباسي شمس الدين ايلتوتموش، آناسي تركن خاتوندور. سولطان شمس الدين ايلتوتموش طرفيندن، 1232 ايلينده دئهلي تاختينا وليعهد تعيين ائديلدي و دؤولت آداملاري دا بئيعت ائتدي. ايلتوتموشون ايكي اوغلو واركن، قيزي راضييه سولطاني دئهلي تاختينا وليعهد تعيين ائتمه سي؛ عاغلي، ذكاسي، خالقين سئومه سي و ساراي داكي ايداري حركتلريندندير. فقط باباسي نين 1236دا وفاتييلا، قارداشي روكن الدين فيروز شاه، دئهلي سولطاني ائعلان ائديلدي. فيروز شاهين دؤولت ايداره سييله علاقه دار اولماماسي اوزرينه، تاختدان ائنديريليب، راضييه بگيم، دئهلي سولطاني اولدو.   

  راضييه بگيم سولطان، 1236دا دئهلي تاختينا صاحيب اولونجا، باباسي نين خسته ليگي و قارداشي دؤورونده ايهماله اوغراميش و اورتادان قالخميش عنعنه  و عادتلري تكرار جانلانديردي. اؤلكه ده عاديل بير ايداره قوروب، احتيياج صاحيب لرينه جؤمردجه احسانلاردا بولوندو.   

  راضييه سولطانين سلطنتي دؤورونده، هينديستانداكي رافيضي لردن قرمطي لر و مولحيدلر زومره سي فعالييت لريني آرتديردي. پوزوق دين منسوبو قرمطي و مولحيدلر، نور-تورك ليدئرليگينده عوصيان ائديب، سيند بؤلگه سيندن، جون و گنگ چايلاري قيييلاريندان گله رك، دئهليده توپلانديلار. نور-توركون، ابو حنيفه و ايمام-اي شافيي حضرتلري ايله مذهب منسوبلاري نين علئيهينده بولونمالاري، ساپيقلارين جوما گونو دئهليده كي  جامي-اي مسجيده، مويززي مدرسه سينه سيلاحلا گيرمه لري و قتل عام ائتمه لري اوزرينه، تدبير آليندي. عاصي قرمطي لر، اوردونون و خالقين دستگي ايله نور-تورك و بير چوخ طرفلري اؤلدورولدو. دئهلي، عاصيلردن و پوزوق دين منسوبلاريندان تميزلنه رك، امنييت و دينجليك  ساغلاندي.   

  راضييه سولطان، 1238 ايلينده گواليار سفرينه چيخدي. گوالياردا اوردو و احتيياج صاحيب لرينه بول باغيش و احسانلاردا بولونوب، هديه لر داغيتدي. گؤره و وئرمه ده حساسيت ايله حركت ائديب، قييمتلي عاليملري دئهليده كي  ناصيريه مدرسه سينه تعيين ائتدي.   

  راضييه بگيم سولطانين حوكومدارليغيني، تورك اصيللي قوماندان و بي لر چكمه يرك، 1240دا تاختدان ائنديريب، قارداشي بهرام شاهي دئهلي تورك سولطانليغينا گتيردي. راضييه بگيم سولطان ايسه، حبس ائديلمك اوزره تابرهينده قالاسينا گؤندريلدي. بورادايكن، مليك ايختييارالدين آلتونيييه ايله ائولنن راضييه بگيم، بؤيوك بير قوووتين باشينا گئچدي. نيته كيم مليك آلتونيييه نين بيرليكلري يانيندا گاكهار، جاتوان و ديگر يئرليلردن توپلاديغي عسكرلرله، 1240دا حركته گئچه رك، دئهلي تاختيني تكرار اله كئچيرمك اوزره حركت ائتدي. دئهليدن مليك عيزت الدين محمد سالاري و مليك قاراقوش دا راضييه بگيم سولطانين قوووت لرينه قاتيلدي. بهرام شاهين و راضييه بگيم سولطانين اوردولاري كايتالدا قارشيلاشدي. مغلوب اولان بگيم سولطان، اسير اولماماق اوچون ساواش مئيدانيندان اوزاقلاشدي. هيندو بير اكينچي، راضييه سولطاني، زينتي اوچون اؤلدوروب، تارلايا گؤمدو. هيندو اكينچي، جواهيرلرله ايشلنميش گئييملري ساتاركن، بازاردا ياخالاندي. سوروشدورمالار نتيجه سينده راضييه بگيم سولطانين مزاري بولوندو. راضييه بگيم سولطان، پوزوق دين منسوبلارينا قارشي موجادله ائتتيگيندن و عاديل، جؤمرت و جسور اولدوغوندان، عاليملر و دئهلي لي لر طرفيندن اؤزونه چوخ حؤرمت  ائديليردي. جسدي تارلادان چيخاريلاراق، مؤحتشم بير ديني مراسيمله دفن ائديليب، جون چايي كنارينداكي مزاري نين اوستونه توربه ياپيلدي.   

  راضييه بگيم سولطان، تورك ايسلام تاريخينده نادير راستلانان، ايلك قادين سولطاندير. باتيداكي نومونه لري نين ديشيندا، اخلاق سيزليغا و ساراي اينتريقاسينا دوشمه دن هوكومدارليق ائديب، دؤولته و ميلته چوخ خيدمت ائتدي. عدالتي، جؤمردليگي، علمه، عاليملري آغيرلاماسي ايله مشهوردور. دئهليده  آدين پارا كسديرميشدي . راضييه بگيم سولطان گئييمينه چوخ ديقت ائدر، كيشي پالتاري هئچ بير زامان گئيمز و اوزونه ده نيقاب تاخاردي.  

كؤچورن :‌ آيدا بيات

قايناق:  dallog.com


آچار سؤزلر : تورک,