اؤزگور قادين

آذربايجان قاديني

تاريخه دامغاسيني وورموش بير قادين: لوو آندراس سالومه

+0 به یه ن
Lou Andreas-Salomé

تاريخه دامغاسيني وورموش بير قادين: لوو آندراس سالومه 

      نيچه و ريلكه نين عاشيق اولدوغو، فرويدون ياخين دوستو اولان قادين سئوگيلي و گؤزل سالومه… نيچه و پاول ري نين(Paul Rée) ائولنمه تكليفلريني رد ائده رك  اينتئللئكتوال  بيرليكده ليگي ساووندو؛ اصلن جينسل بيرليكده ليگين ياشانماديغي بير ائوليليك ياپدي. صداقتي رد ائتدي ، فرويدلا دوستلوغو اؤلنه دك سوردو. گيرديگي هر اورتامدا ائتكيلي اولدو؛ ياپتيغي و اؤيرنديگي هر شئي اوزرينه دوشوندو و يازدي. 

  بو آداملارين ياشاماغينا توخونموشلوغونون يانيندا كيمدير سالومه  ، اونلارين يانيندا اولماق ديشينداكي كيمليگي نه ايدي؟ نه دوشوندو؟ نه يازدي؟ " سيزين گئچيش دئديگينيز شئي ندير؟ اگر بونون آرخاسيندا اونون اوچون بو دونياداكي ان خارق العاده شئيي يعني اؤزگورلوگو ترك ائتمك كيمي بير آرد آماج وارسا، او زامان من هميشه گئچيشه ساپلانيپ قالماق ايسته ييرم ؛ چونكو وازگئچميرم. "  بونلاري يازديغي زامان ييرمي لي ياشلاري نين باشيندا ايدي سالومه و بو يازيسييلا او زامانلار بئله نه ايسته ديگيني آچيقجا سؤيله ييردي. تمامن اؤزگورلوك، اؤزو اوچون هئچ بير كيمسه يه، هئچ بير شئيه حساب وئرمه مك، سوركلي گئچيش ايچينده ياشاماق بليرسيز و يئني اولانا ايلرله مك. 

      روسيادا ياشايان آلمان اصيل لي بير عاييله نين ان كيچيك اوشاغي دير. باباسي چارين خيدمتينده بير ژئنرالدي. چوخ ائركن ياشدا اينسان ايليشكيلرينه قارشي ايلگي دويماغا باشلادي. خيال پرست ايدي. آناسي نين گؤسترمك ايسته ديگي قادين ايمگه سيندن اوزاق ايدي. قبول تؤرنلرينه قاتيلماقدان دا بو اوزدن قاچينيردي . آناسي نين اونا تانيتديغي تانري، فيكريده سالومه ده كيشيسل بير تانرييا دؤنوشور. خيال لاريني آنلاتديغي، قونوشدوغو، شوخلوقلاشديغي آرخاداش، دوست بير تانريدير اونونكي. ارگنليك دؤنمينده تانري نين اورتادان يوخ اولوشو دئيه آدلانديرديغي دوروم اورتايا چيخار. اونون تانري ايمگه سي بيردن بيره گئرچكليكله اؤرتوشمه ين بير دوروما گلير. اؤزو بو دورومو، ايلك اوشاقليق دنگيميني اؤلوم اولايييلا بَتيملر. سالومه تانري نين وارليغيندان قوشغو دويمودو تانري ساده جه اؤلموشدو هپسي بو… 

   

  حياتينا گيرن ايلك اركك اؤزوندن ييرمي بئش ياش بؤيوك بير راهيب اولان هندريك گيللوت دور. بو ايليشكي اونون گليشيمي آچيسيندا اؤنملي بير ياپي داشيدير. اسپينوزاني، لايبنيزي، كييئركئگاردي، داستايوفسكيني اوندان اؤيره نير. بعضي بازار وعظ لريني يازار. اون دوققوز ياشيندا عاييله سينه قارشي گله رك زوريخه گئدر. بورادا تئولوژي، فلسفه و صنعت تاريخي اوخور. ييرمي دؤرد ياشيندايكن  "تانري ايله ساواشيم "  آدلي ايلك رومانيني يازار. 1882ده ايتاليايا گئدر و بورادا مالديويا وون ميسنبورگو تانير. يالنيز ياشايان و آيدين بير يازار اولان مالديويا، سالومه اوچون اؤزگور بير حيات سورمه نين قادينين حاققي و گؤره وي اولدوغو دوشونجه سيني سيمگه لر. 

   

  بير سوره سونرا رومادا نيچه ايله تانيشير. آرالاريندا قورولان تينسل ايليشكي نيچه طرفيندن بير ائوليليك تكليفينه قدر وارير. سالومدن اولوملو يانيتين گلمه مه سي ايليشكيلري نين كسيلمسينه و فريدريكين كؤتو يوروملارينا ندن اولور.  "  بو قورو، كيرلي، كؤتو قوخان مئيمونجوق، يالانجي ممه لرييله بير فلاكت. "  يئنه ده نيچه باشلانغيجدا سالومه نين گوجلو منليك بيلينجيندن ائتكيلنميش، بيچميني ديكسينديريجي بولسا دا بير گون يازماغي اؤيرنه جگيني دوشونموشدور. نيچه حاقلي چيخار. 1890دان 1934ده قدر سالومه گونلوك قزئت لرده، هفته ليك درگيلرده، يازينسال، فلسفيك و پسيكولوژيك ياييملاردا يوزدن چوخ مقاله، اؤيكو، شئعير و كيتاب قونوشماسي ياييملار. 1885-1931 آراسيندا اون دوققوز كيتابي چيخار. حيات لوو-نون فلسفه سي نين تمليني اولوشدورور. گلنكلره اويمايان بير حيات سورر. پاول ري له ائوليليگي نين بيتمه سي نين آرديندان كارل آندراس لا ائوله نير. گوونلي بورژووا اورتاميندا بير چوخ عشق ايليشكيسي ياشار. بو عشق ماجرالاري ايچينده كي  ان ايلگينج اولاي ائولي اولماسينا راغمن ايلك جينسل ايليشكيسيني ريلكه ايله ياشاماسيدير. 

   

  1903. ده برلينه داشينير. اورادا تيياترو  " Frei Bühne" ني قوران و هفته ليك درگي چيخاران صنعت چي و يازار قروبونا قاتيلير. ايلك سرگيله ديكلري اويون ايبسنين بير اويونودور. ايبسنين قادين كاراكترلري سالومه ني چوخ ائتكي له ير. بو ايلگي ايبسنين قادينلاري آدلي بير اثر ياييملايانا قدر سورر. پسيكاناليزه ايلگي دويان سالومه وييانادا فرويد ايله تانيشير. فرويدون اونو دستكله مه سي و اونورلانديرماسي سالومه ني جسارتلنديرير. پسيكاناليزده ان چوخ ايلگيسيني چكن قونو نارسيسيزم دير. اؤزنيله اوغراشماني اؤزل توتغوسو اولاراق نيته لر. چاليشمالاريني درگيلرده ياييملار. 

   

  سالومه نين ان تانينميش و ان اؤزگون ياپيمي  " ائروتيك " دير. اركك و قادين آراسينداكي عشق اوزرينه يازيلان دؤرد مقاله دن اولوشور. عشق بير اركگه يادا قادينا يؤنه ليك دئييلدير.اونا گؤره ائروتيك سئوگي ايچينده بيز، سانديغيميز كيمي باشقاسييلا دولو دئييليك . اؤزوموزله، اؤز دوروموموزلا دولويوق. بيز باشقاسينا دئييل اؤزموزه ساريليريق. عشق اؤز اؤلومونه چابالار. عشق بو آماجدان وازگئچرسه، گئرچكلشمه ميش بير چابا اولاراق ياشار. سالومه اوچون صداقت، اؤزگورلوگو انگلله يرك عشقين اؤزونو يوخ ائتمه سينده اؤنملي رول اوينار.  " قادينلارين دوشونجه لري قلبلريندن دوغار "  كيمي ايفاده لري اونون همجينسلرييله آراسينا مسافه قويدوغونو گؤسترير. 

   

  ائوليليك، سئوگي نين قاتيليدير؛ ائولي ائشلر  " بيربيرلري اوچون اؤنمسيزديرلر " . سئوگي، آرخاداشليغين باياغي آلت سيرالاريندادير؛ آرخاداشليق، سئوگييه و داها دا كؤتوسو جينسلليگه دؤنوشه رك يوخ اولما ريسكيندن قورونماليدير، چونكو  " بدنسل توتغودان روحسال سمپاتييه گئدن يول يوخدور، آمما ايكينجيدن بيرينجييه گئديله بيلير "  هر ايكي يولدا دا سالومه دن بير تك شئعير دوشر اينسان آغلينا :

   قييامته قدر اولماق، دوشونمك، ياشاماق 

  توت مني سيم سيخي قوللاريندا 

  وئره جك باشقا موتلولوغون يوخسا، 

  آجيلاريني وئر مانا… 

  كؤچورن : آيدا بيات


آچار سؤزلر : قادین,