اؤزگور قادين

آذربايجان قاديني

ايلك تورك قادين رسساملاردان : موفيده قدري

+0 به یه ن


ايلك تورك قادين رسساملاردان : موفيده قدري

     تورك رسمينده اؤنملي بير يئره صاحيب اولان صنعتچي؛ موفيده قدري 1889 ايلينده توركيه نين اوسكودار شهرينده آنادان اولموشدو. چوخ كيچيك ياشدا آنا و آتاسيني الدن وئريب قدري بَي طرفيندن اؤولادليغا گؤتورولموشدور. آتا – آناسي دا ائحتيمالن قدري بَيين ياخين چئوره سيندن ايميش. قدري بَي، او ايللرده ديني بيلگيسي و بؤيوك ثروتي ايله تانينان آلتوني زاده نين بوتون مال وارليغي نين گلير و گئديرحئساب ايشلرينه باخان اونلو بير شخص ايدي.  موفيده قدري نين ياخشي بير ائييتيمدن گئچمه سي اوچون چوخ چاليشميشدي .بو دوروم او ايللرين وارليقلي عاييله لرين باش ووردوغو بير يؤنتم ايدي. بو يوزدن موفيده خانيمين هئچ اوخولا گئتمه سينه گرك قالماماميشدي.داها 7-8 ياشلاريندان اعتيبارن گوزل صنعتلارين هر آلانيندا اولاغان اوستو بير يئتنگي اولدوغو اورتايا چيخان موفيده قدري نين بو يئتنكلري چئوره سينده ديققت چكير. آلديغي اؤزل ائييتيمين آرديندان 10 ياشينا گلديگينده چكديگي رسيم چاليشمالاري رسيم يئتنگي نين ده اورتايا چيخيب آنلاشيلماسيني ساغلايير.سولوبويا ايله چكديگي ايلك اثرلر گؤرنلري چوخلو شاشيرتميشدي. 



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : قادین, تورک,

تورك ميتولوژيسينده قادين

+0 به یه ن

تورك ميتولوژيسينده قادين

    قادين، نسيللرين دوامي نين ساغلانماسيندا ان بؤيوك موژده چي اولاراق اينسان اوغلونون تاريخ صحنه سينه ايلك چيخيشيندان بوگونه يئريني آلميشدير. تاريخسل گليشيمين بللي آشامالاريندا خور گؤرولموش و آشاغيلانميشدير. اؤرنگين چينده اركك اوشاقلاري ايلك دوغدوقلاريندا باهالي بئزلره ساريليركن قيز اوشاقلاري اوجوز و اسكي بئزلره ساريليردي. بللي بير دؤنمه قدر خريستييانليقدا قادينلار اينجيلي الينه آلابيلمزديلر. عربلر قيز اوشاقلاريني خور گؤرور حتا كيمي زامان ديري ديري گؤمرديلر. دونيادا كي بو مؤوجود دوزه نين عكسينه تورك توپلومو قادينينا دگر وئرميش، اونا جينسلليك ديشيندا بير بيره ي كيمليگي قازانديرميش؛ قاديني مسلكداش، آرخاداش يا دا هرهانسي بير سوسيال ايليشكي نين باش مئعماري اولاراق گؤره بيلميشدير. بو صورتله اؤزونو تانييان و بيلن قادين-اركك تيپي اورتايا چيخميش و گووَن، سايقي، سئوگي باغلامينداكي كؤكلو تورك عاييله سيستئملري قورولابيلميشدير. بو دوروم يابانجي آراشديرماجيلارين دا ديقتيني چكميشدير و تورك قاديني حاققيندا بو آچيقلامالاري ياپماغا يؤنلنديرميشدير. اؤرنگين ايبن فضلان تورك قادينلاري نين، نه ائشلري نين نه ده يابانجي ارككلرين اؤنونده قاپانماديقلاريني، زينانين نه اولدوغونو بيلمه ديكلريني سؤيلر. كريزي ايسه تورك قادينلاري نين چوخ عيفتلي اولدوقلاريني وورغولايار. پلانو جارپيني توركلرين قادينلاري عيفتليدير، اونلارين آراسيندا عيفتسيزليك ايشيتيلميش دئييلدير دئير. ماركو پولو دا  ” تاتارلارين قادينلاري دونيادا ان شرفلي قادينلاردير، اونلار ائشلريني چوخ سئورلر و سايارلار. ائوليليكده ارككلرين قادينلارلا موناسبتيني گؤرمك اينساني حئيرته دوشورور “  دئير. توم بو سؤيلننلر توپلومدا قادينا يوكلنن مزييتين آچيق بير گؤسترگه سيدير. توركلر اوچون قادين آنادير، اوركده يانان سئودا قورو، گؤنولده توتوشان يار عئشقيدير. جاندير، جاناندير…



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : قادین, تورک,

آذربايجان ميللي گئييملري

+0 به یه ن

 آذربايجان ميللي گئييملري 

  آذربايجان ميللي گئييملري خالقين ماددي و معنوي مدنيتي نين چوخ چتين و اوزون چكن اينكيشاف گئديشي نتيجه سينده يارانميشدير. گئييم خالقين تاريخيله چوخ سيخ علاقه داردير. بئله كي، خالقين ماددي مدنيتيني، خالقي خاص اولان خوصوصيتلري داها چوخ عكس ائتديرير و خالقين سارسيلماز ائتنيك نيشانه لرينه عاييددير. خالقين ائتنيك، تاريخي، خالق ياراديجيليغي نين بديعي خوصوصيتلري، اونلارين موختليف حالدا فورمالاشمالاري، بديعي بزك ناخيشلاري، توخوجولوق خالق گئييمينده اؤز عكسيني تاپميشدير. آذربايجان اون يئددينجي عصرده ياخين شرقين ان بؤيوك ايپكچيليك اؤلكه سي كيمي تانينيردي و شيروان ايالتي آذربايجاندا ان ايري ايپكچيليك رايونو ايدي. بوندان باشقا آذربايجانين شاماخي، باسقال، گنجه، شكي، شوشا رايونلاريندا دا ايپكچيليك ايستحصالي چوخ اينكيشاف ائتميشدير.



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : میللی, آذربایجان,

قادين حاقدا دوشونجه لر

+0 به یه ن

قادين حاقدا دوشونجه لر

    

    قادين ائله لاپ قديمدن جمعيتين اساس داياق نؤقطه لريندن بيري اولموشدور. آنا اركليك دؤورونده ايسه او خوصوصي مؤوقئعيه ماليك ايدي.ايلك  ايبتيداي اينسانلارين ييغيجيليقلا مشغول اولدوغونو گؤتورسك، بورادا دا اساس ايشين قادينلارين اوزرينه دوشدويونو نظره آلساق بو بئله دير.سونراكي دؤورلرده صينيفلشمه نين مئيدانا گلديگي دؤورلرده اينسانلارين يئني اراضيلر اله كئچيرمك ايسته يي موحاريبه لرله نتيجه له نيردي كي،بو دا بير قدر قادين مؤوقئعيني ضعيفلتمه يه باشلادي.آنا اركليك اؤز يئريني آتا اركليگه دَييشدي. 

    قادينا آيري بير فرد كيمي ياناشماق بير قدر دوزگون اولمازدي.قادين و يا كيشي دونيايا بير اينسان كيمي گلير،اونلار آراسيندا اينساني كئيفيت باخيميندان هر هانسي بير فرق قويماق دوزگون اولمازدي.قادين كيشيدن بير جينس كيمي، يعني ديشي فرد كيمي فرقله نير(ائله قادين سؤزونون آنلامي دا عكس جينس دئمكدير).فرقي يوخدور قادين يا كيشي هر ايكيسي نين اينسان كيمي فورمالاشماسي موحيط و اؤزونوتربييه دن آسيليدير.گؤتورورسن قاديني اوندا قادينليق ورديشلري سونرادان يارانير،جينس كيمي ايسه بيولوژي عاميللر وار.تدريجن ايسه او ايرثي اولاراق قارشي فرددن اؤز فرقليليگيني حيسس ائدير.ديقت يئتيرنده گؤرورسن كي،ائركن ياشلاردان اونلارين فرقلي ماراقلاري وار (قادين و كيشيده).اصلينده  ” قادين منيم دونيا گؤروشومده “  دئينده مسله يه عومومي اينسان آسپئكتيندن ياناشماماق مومكون دئييل.نه درجه ده دوزگون ياناشديغيمي دئيه بيلمرم آما بو منيمچون بئله دير. 



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : قادین,

مارينا ايوانووا تسوئتايئوا (1892 – 1941)

+0 به یه ن

مارينا ايوانووا تسوئتايئوا (1892 – 1941) 

Marina Ivanovna Tsvetaeva

 

  1892 ده موسكووا دا دوغولان  شاعير 10 ياشيندايكن شئعير يازماغا باشلادي. ايلك كيتابي  ” آخشامين آلبومو “  1910 دا شاعير هنوز 17 ياشيندايكن باسيلدي. ديگر كيتابي  ” سئحيرلي ايشيق “  1912 ده يايينلاندي. 1912 ايله 1922 ايللري آراسيندا موسكووا دا ياشايان مارينا تسوئتايئوا (سويادي توركجه چيچكلي يا دا رنگلي آنلامينا گلير) اؤزونه خاص شئعيرسل ريتم سيستميني موكممل لشديرن رومانتيك شئعير يازميشدير. 1922 ده چئك جومهورييتينه هيجرت ائتدي و اورادان دا فرانسايا… 17 ايل سونرا 1939 دا سووئيتلر بيرليگينه 14 ياشينداكي اوغلونو  ” آنا وطنيني وئرمك “  اوزره گئري دؤندو.



آرديني اوخو

آذربايجاندا قادين مطبوعاتي

+0 به یه ن

 آذربايجاندا قادين مطبوعاتي  

  آرزو سولطان 

     يوسيف وزير چمن زمينلي كييئودن آذربايجاندا چيخان ايلك قادين مجموعه سينه گؤندرديگي تبريك مكتوبوندا يازيردي:  ” خانيملار قزئته سي دئديكده ان اول  ” آرواد مسئله سي “  يادا دوشور.  ” آرواد مسئله سي “  ده اينسانلار اوچون حياتي و ضروري بير مسئله دير… “



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : قادین,

اويغور تورك ميتولوژيسينده قادين قهرمانلار

+0 به یه ن

اويغور تورك ميتولوژيسينده قادين قهرمانلار 

تورك كولتور تاريخينده، كيشي قهرمانلارين يانيندا قادين قهرمانلارين گره ك ميتولوژيك آنلاتمالاردا گركسه آيري سؤزلو كولتور اورونلرينده اؤنملي بير يئري اولدوغو بيلينمكده دير. اويغور توركلري نين ميتولوژيك آنلاتمالاري باشدا اولماق اوزره، دستان، افسانه و خالق شئعيرينده ده چشيدلي قادين قهرمانلار يئر آلماقدادير.



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : قادین, تورک,

اينديرا قاندي

+0 به یه ن

 İndira Qandi

اينديرا قاندي  

  او، هينديستان تاريخينده اؤلكه ني 15 ايل ايداره ائدن يئگانه قادين باش ناظير اولوب. اؤلكه سي نين اراضي بوتؤولوگونو قورودوغونا گؤره سيكخ سئپاراتچيلاري طرفيندن قتله يئتيريلن اينديرا قاندي نين اوغلو دا آناسي نين آجي طالعييني تكرارلادي. بئله كي، باش ناظير سئچيلن راجيو قاندي ده فانات-قاتيلين قورباني اولدو.



آرديني اوخو

ظولمتده پارلايان ايشيق

+0 به یه ن

Milli teatr sənətinin təşəkkülü və inkişafı yolunda özünəməxsus xidmət göstərən Səkinə Axundzadə (1865-1927) nəinki Azərbaycanda, həm də müsəlman Şərqində pyes, nəsr əsərləri yazan ilk azərbaycanlı qadın yazıçı, görkəmli maarif işçisi, ana dilində orta məktəb dərsliklərinin müəllifi olub.  

ظولمتده پارلايان ايشيق

   ميللي تئاتر صنعتي نين تشككولو و اينكيشافي يولوندا اؤزونه مخصوص خيدمت گؤسترن سكينه آخوندزاده (1865-1927) نه تك آذربايجاندا، هم ده موسلمان شرقينده پيئس، نثر اثرلري يازان ايلك آذربايجانلي قادين يازيچي، گؤركملي معاريف ايشچيسي، آنا ديلينده اورتا مكتب درسليكلري نين مؤليفي اولوب.



آرديني اوخو