اؤزگور قادين

آذربايجان قاديني

تاريخه دامغاسيني وورموش بير قادين: لوو آندراس سالومه

+0 به یه ن
Lou Andreas-Salomé

تاريخه دامغاسيني وورموش بير قادين: لوو آندراس سالومه 

      نيچه و ريلكه نين عاشيق اولدوغو، فرويدون ياخين دوستو اولان قادين سئوگيلي و گؤزل سالومه… نيچه و پاول ري نين(Paul Rée) ائولنمه تكليفلريني رد ائده رك  اينتئللئكتوال  بيرليكده ليگي ساووندو؛ اصلن جينسل بيرليكده ليگين ياشانماديغي بير ائوليليك ياپدي. صداقتي رد ائتدي ، فرويدلا دوستلوغو اؤلنه دك سوردو. گيرديگي هر اورتامدا ائتكيلي اولدو؛ ياپتيغي و اؤيرنديگي هر شئي اوزرينه دوشوندو و يازدي. 

  بو آداملارين ياشاماغينا توخونموشلوغونون يانيندا كيمدير سالومه  ، اونلارين يانيندا اولماق ديشينداكي كيمليگي نه ايدي؟ نه دوشوندو؟ نه يازدي؟ " سيزين گئچيش دئديگينيز شئي ندير؟ اگر بونون آرخاسيندا اونون اوچون بو دونياداكي ان خارق العاده شئيي يعني اؤزگورلوگو ترك ائتمك كيمي بير آرد آماج وارسا، او زامان من هميشه گئچيشه ساپلانيپ قالماق ايسته ييرم ؛ چونكو وازگئچميرم. "  بونلاري يازديغي زامان ييرمي لي ياشلاري نين باشيندا ايدي سالومه و بو يازيسييلا او زامانلار بئله نه ايسته ديگيني آچيقجا سؤيله ييردي. تمامن اؤزگورلوك، اؤزو اوچون هئچ بير كيمسه يه، هئچ بير شئيه حساب وئرمه مك، سوركلي گئچيش ايچينده ياشاماق بليرسيز و يئني اولانا ايلرله مك.



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : قادین,

جاهان تاليشينسكايا

+0 به یه ن

 

جاهان تاليشينسكايا

افروز محمدووا               

 

   حقيقتينده جاهان 

   پارلايير ثوراييا تك،     

   مونوور اؤلكه ميزين      

    ان گؤزل ياورييم.      

علي آغا واحيد بو دؤرد سطري اؤز دؤورونون گؤركملي قادين-خاننده لري حقيقت ريضايئوا، ثورييا قاجار، مينوور و ياور كلنترلي و جاهان تاليشينسكايايا حصر ائتميشدير.        

آذربايجانين امكدار آرتيستي، گؤزل موغنني جاهان خانيمين آدي موعاصيرلري طرفيندن رغبتله چكيليردي. زامان كئچير، جاهان خانيمي صحنه ده گؤرنلر و حياتدا تانييانلار دا اؤز دونيالاريني دييشيرلر. لاكين اونون لئنت يازيلاري و موعاصيرلري نين خاطيره لري قورونوب ساخلانميشدير. بو مورككب و ماراغلي طالعلي شخصيت، ايستعدادلي موغنني و غئيري-عادي قادين حاقيندا خاطيره لر قالميشدير. غدار و ضيديتلي 20. عصر بير نئچه نسيلدن اولان اينسانلار اوچون «مؤحكم ليك و داوامليليغين سيناغي»نا چئوريلدي. عادتن اولدوغو كيمي، محض بو دؤورده بير سيرا پارلاق شخصيتلر مئيدانا گلدي. اونلار حيات سئورليك و مردليك گؤستره رك اؤز ايستعدادلاري و اينسانپرورليگي ايله فرقله نيرديلر. اونلاردان بيري ده جاهان خانيم ايدي.  



آرديني اوخو

آقاتا كريستي - دئتئكتيو ژانري نين كراليچاسي!

+0 به یه ن

آقاتا كريستي - دئتئكتيو ژانري نين كراليچاسي!  

   آقاتا مئري كلاريسسا ميللئر - ( 15 سئنتيابر 1890-جي ايل، دئوون ، اينگيليس - 12 يانوار1976-جي ايل (85 ياش)، اوكسفوردشير، اينگليس) اينگيليس لي يازيچي، دئتئكتيو ژانري نين كراليچاسي. بو لقب اونا هله ايللر اؤنجه وئريلدي. اؤزو ده گله جگي نين نئجه اولاجاغيني اوشاقليقدان تخمين ائتميشدي. بو گون آرتيق اونون اثرلري 103 ديله ترجومه اولونوب. كيتابلاري نين تيراژي ايسه ايلدن-ايله آرتير. 



آرديني اوخو

نيظامي نين حؤكمدار قادين صورتلري

+0 به یه ن

 نيظامي نين حؤكمدار قادين صورتلري  

     نيظامي نين قلمه آلديغي تاريخي قهرمانلار و بونلارلا علاقه دار تصوير ائتديگي حاديثه لر تكجه شاعير تخييولونون محصولو اولماييب، محض مؤوجود تاريخي شخصيت و حاديثه لرين بديعي گئرچكليكله ترننومودور. ايسكندرين آذربايجانا گلمه سي، نوشابه ايله گؤروشو، شيرواندان كئچيب دربنده گئتمه سي، تورك خاقانلاري ايله ديپلوماتيك علاقه لري، صولح-دوستلوق موقاويله لري، عهد-پئيمانلاري، اورتا-آسيا، چينه سفري و ساير ده نيظامي يه معلوم اولان مؤعتبر تاريخي دليللر، حقيقتلر ايدي. و بونلاري اينكار ائتمك اوچون، هله ليك هئچ كس، هئچ بير تدقيقاتچي اورتايا توتارلي فاكت-دليل چيخارا بيلمه ييب. بو حقيقتي تصديق اوچون ايسه تاريخده كيفايت قدر دليللر واردير.



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : قادین,

ويرجينا وولف

+0 به یه ن

ويرجينا وولف

 

آدلاين ويرجينيا وولف (Adeline Virginia Woolf  (1882-1941  مودئرنيزم ادبي آخيمي نين قوروجولاريندان بيريدير. آدي جئيمس جويس، فرانس كافكا، مارسئل پروست، ويليام فولكنئر كيمي يازارلارلا بير سيرادا چكيلير. 

  ياشامي 

 جئيمس جويسون دونيا ادبياتينا دامغاسيني  وورموش  " اوليس "  روماني وارسا، ويرجينيا وولفون دا  "دالووري خانيم "  روماني واردير. ويرجينيا وولف 1882-جي ايلده لوندوندا ادبي تنقيدچي سئر لئسلي استيوئن و جولي داكوورتلارين عاييله سينده گؤز آچميشدي. ويرجينيا اونلارين اوچونجو اوشاقلاري ايدي. دول استيوئن و داكوورتلارين ايسه گئنلده 8 اوشاقلاري اولموشدو. استيوئنين بيرينجي ائوليليكدن بير قيزي، داكوورتون ايسه ايكي اوغلو بير قيزي وار ايدي.



آرديني اوخو

اميلي برونته

+0 به یه ن

اميلي برونته نين قارداشي برانوئلل طرفيندن چكيلميش پورتره سي

اميلي برونته

     اميلي جين برونته (1818 – 1848) رومانتيزم آخيمي نين ان گوجلو اثرلريندن بيريني يازميش اينگيليس ادبيياتچيسي دير. يازديغي تك رومان، اوغولتولو آشيريملار (Wuthering Heights) بوگون اينگيليس ادبيياتي نين ان اؤنملي اثرلريندن بيري اولاراق آنيلماقدادير. 



آرديني اوخو

كؤله ليگين اساسلاريني سارسيدان قادين

+0 به یه ن

  Harriet Beecher Stowe (June 14, 1811 – July 1, 1896) was an American abolitionist and author. Her novel Uncle Tom's Cabin (1852) was a depiction of life for African-Americans under slavery; it reached millions as a novel and play, and became influential in the United States and United Kingdom. It energized anti-slavery forces in the American North, while provoking widespread anger in the South. She wrote more than 20 books, including novels, three travel memoirs, and collections of articles and letters. She was influential both for her writings and her public stands on social issues of the day.

   تاريخين آخاريني دييشن قادينلار:

 هاررييئت بيچئر ستووئ

 كؤله ليگين اساسلاريني سارسيدان قادين 

   

   " قلمله، قيلينجين قازانديغي غلبه دن داها بؤيوك ظفرلره نايل اولماق اولار " 

هاررييئت بيچئر ستووئ

 



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : قادین,

اوغوز ائلي نين خانيملاري

+0 به یه ن

اوغوز ائلي نين خانيملاري

يازان : كامران علي يئو

” دده قورقود “  ائپوسو بيزه بللي اولان بوتون قهرمانليق و وطنپرورليك مضمونو ايله بيرگه قالين اوغوز ائلي نين دوشونجه سيستئميني ده كيفايت قدر نوماييش ائتديرير. آما مسله اوندا دئييل كي، هر بير فولكلور نومونه سي، ياخود فولكلور آبيده سي خالق تفكورونون جانلي اينعيكاس فورماسيدير، هم ده معنا و مطلب اوندادير كي، خالق تفككورونون قورويوجوسو اولان ائپوس متني خالقين همين متنده آچيق شكيلده ايفاده ائده بيلمه ديگي بير سيرا فيكيرلرين ده موحافيظه مكانيدير. 



آرديني اوخو

نوبئل باريش اؤدولو اوچ قادينا وئريلدي

+0 به یه ن

نوبئل باريش اؤدولو اوچ قادينا وئريلدي 

نوبئل كوميته سي ، نوبئل باريش اؤدولونون بوايلكي  صاحيب لري نين، ليبئريا جومهورباشقلني ائللئن جانسون سرليف و يئنه  ليبئريالي ليما گبمووي ايله يمنلي قادين حاقلاري و دئموكراسي ائيلمچيسي توكل كرمان اولدوغونو آچيقلادي. 

  كوميته، سؤز قونوسو اوچ قاديني اؤدوله لاييق گؤرمه سينه  ندن اولاراق، قادين حاقلاريني شيددته بولاشمادان، باريشچيل يؤنتملرله ساوونمالاريني گؤستردي. نوبئل باريش اؤدولونون اوچ قادينا وئريلديگيني آچيقلايان نوبئل كوميته سي باشقاني و اسكي نوروئچ باشباخاني توربجورن ژاگلاند، ائللئن جانسون سرليف-ين آفريقانين سئچيلئن ايلك دؤولت باشقاني اولماسينا ديققت چكدي. ژاگلاند، دونيادا باريشين تاسيس ائديلمه سينده قادينلارين چوخ اؤنملي اولدوغونو وورغولادي. 

حاضيرلايان : اؤزگور قادين




دونيانين ان نوفوذلو قادينلاري كيمدير؟

+0 به یه ن
دونيانين ان نوفوذلو قادينلاري كيمدير؟

 ميللي.آز خبر پورتالي  CNN-ه ايستينادن بيلديرير كي، نوفوذلو  " فوربئس "  ژورنالي عنعنه وي  " دونيانين ان نوفوذلو قادينلاري "  رئيتينقيني درج ائديب. 

     آلمانييا كانسلئري آنگئلا مئركئل كيچيك فاصيله دن سونرا رئيتينقين ليدئري مؤوقئعيينه قاييديب. او، دونيانين ان نوفوذلو قادينلاري آراسيندا آلمانييانين يئگانه تمثيلچيسيدير. اؤتن ايل رئيتينقده ليدئرليگي آمريكا پرئزيدئنتي نين خانيمي ميشئل اوبامايا  " وئرن "  مئركئل اونا قدر 4 ايل دالبادال رئيتينقه ليدئرليك ائتميشدي. 

      رئيتينقده ايكينجي يئرده آمريكانين دؤولت كاتيبي هيللاري كلينتون، اوچونجو يئرده ايسه برزيلين تاريخينده ايلك قادين پرئزيدئنتي ديلما روسئفدير. 

  4 و 5-جي يئرلري ايش خانيملاري توتورلار.  " پئپسي كو " نون رهبري ايندرا نويي 4-جو،  " فئيس بوك " اون عمليات ديرئكتورو شئريلد ساندبئرق ايسه 5-جي پيلله ده دير. 

  دونيانين ان زنگين آدامي بيلل گئيتسين خانيمي،  " Bill & Melinda Gates Foundation"  فوندونون هم تاسيسچيسي مئليندا گئيتس ايسه 6-جي يئرده برقرار اولوب. 

     47 ياشلي ميشئل اوباما 8-جي، سونيا قاندي ايسه 7-جي يئرده دير. اوبامادان سونرا بين الخالق واليوتا فوندونون يئني ايجراچي ديرئكتورو كريستين لاقارد گلير. 

  رئيتينقين ايلك اونلوغوندا سونونجو يئرده  " كرافت فوودس " اون باش مئنئجئري آيرئن روزئنفئلددير. 

      رئيتينقده 65 آمئريكالي، 3 چينلي و 3 هيندلي وار. 

  خانيملارين 49 نفري ايش آداميديرسا، 10 خانيم مئديادا، 20 خانيم ايسه سيياستده فعاليت گؤسترير. 

  رئيتينق ايشتيراكچيلاري آراسيندا ان گنجي 25 ياشلي موغنني لئدي قاقادير. ان ياشلي  "ايشتيراكچي "  ايسه بريتانييا كراليچاسي 2. ائليزابتئت دير. 

     ميللي.آز 

     كؤچورن : اؤزگور قادين




تورك ايسلام تاريخينده ايلك قادين سولطان: راضييه بگيم سولطان

+0 به یه ن
Dehli sultanı. Babası Şemseddin İltutmuş, annesi Terken Hâtundur. Sultan Şemseddin İltutmuş tarafından, 1232 yılında Dehli tahtına veliaht tâyin edildi ve devlet adamları da bîat etti. İltutmuş’un iki oğlu varken, kızı Râziye Sultanı Dehli tahtına veliaht tâyin etmesi; aklı, zekâsı, halkın sevmesi ve saraydaki idârî hareketlerindendir. Fakat babasının 1236’da vefâtıyla, kardeşi Rükneddîn Fîrûz Şâh, Dehli Sultanı îlân edildi. Fîrûz Şâhın devlet idâresiyle alâkadar olmaması üzerine, tahttan indiri...

تورك ايسلام تاريخينده ايلك قادين سولطان: راضييه بگيم سولطان   

  راضييه بگيم سولطان دئهلي سولطاني. باباسي شمس الدين ايلتوتموش، آناسي تركن خاتوندور. سولطان شمس الدين ايلتوتموش طرفيندن، 1232 ايلينده دئهلي تاختينا وليعهد تعيين ائديلدي و دؤولت آداملاري دا بئيعت ائتدي. ايلتوتموشون ايكي اوغلو واركن، قيزي راضييه سولطاني دئهلي تاختينا وليعهد تعيين ائتمه سي؛ عاغلي، ذكاسي، خالقين سئومه سي و ساراي داكي ايداري حركتلريندندير. فقط باباسي نين 1236دا وفاتييلا، قارداشي روكن الدين فيروز شاه، دئهلي سولطاني ائعلان ائديلدي. فيروز شاهين دؤولت ايداره سييله علاقه دار اولماماسي اوزرينه، تاختدان ائنديريليب، راضييه بگيم، دئهلي سولطاني اولدو. 



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : تورک,

آذربايجان قادين موغنيلري: روبابه موراداووا

+0 به یه ن

 

روبابه موراداووا خليل قيزي ۲۲ مارت ۱۹۳۳-جو ايلده اردبيلده آنادان اولموشدور. روبابه خانيم صابيرآباددا درام تئاتريندا تحصيل آليب. علسگر علي اكبر اوو ايسه تصادوفن اونو گؤروب باكييا فيلارمونييايا دعوت ائدير. ۱۹۵۴-جو ايلدن آذربايجان دؤولت اوپئرا و بالئت تئاتري نين سوليستي اولموشدور.   ۱۹۵۵ -جي ايلده روبابه مورادووا آ.زئيناللي آدينا باكي موسيقي مكتبيني (س. شوشينسكي نين صينفيني) بيتيرميشدير. ۱۹۷۱-جي ايلده آذربايجان س.س.ر خالق آرتيستي آدينا لاييق گؤرولموشدور. 

 اساس پارتييالاري: لئيلي ( " لئيلي و مجنون "  - او. حاجي بَيوو)، اصلي ("اصلي و كرم "  - او. حاجيبيوو)، عرب زنگي ( " شاه ايسماييل " - م.ماقومايئو)، شاه صنم ( " آشيق غريب "  - ز.حاجي بَيلي)، صنم ( " گلين قاياسي "  - ش. آخوندووا) و س. موغام، تصنيف و خالق ماهنيلاري نين ماهير ايفاچيسي ايدي.   ۱۹۷۱- نجي ايل  " شرف نيشاني "  اوردئني ايله تلطيف ائديلميشدير. 

  ۱۹۸۳-جو ايلده باكيدا وفات ائديب. 

روبابه موراد اووانين ماهنيلاريندان اؤرنكلر: (ائنديرين)

حيدربابايا سلام

آنــــاجــــــــــــان

نـــــدن اولـــــدو

 

اؤزگور قادين




آچار سؤزلر : قادین, آذربایجان,

مهستي گنجوي نين حياتي و ياراديجيليغي

+0 به یه ن

مهستي گنجوي نين حياتي و ياراديجيليغي

۱۱- عصرين سونلاري ، 12- عصرين اوللرينده ياشاميش بؤيوك آذربايجان شاعيره سي مهستي گنجوي آذربايجان و موسلمان اينتيباهي نين پارلاق نوماينده سي اولماقلا اؤز شعرلرينده صنعتكار، شاعير، موغني و موطريب اوبرازلاريني ترننوم ائدن يئني شهر پئزيياسي نين تمثيلچيسي ايدي. مهستي هر شئيده بيرينجيليك قازانميشدير. او، ايلك مشهور آذربايجان شاعيره سي، ايلك شاهماتچي قادين، ايلك گؤركملي قادين موسيقيچيميز و چوخ احتيمال كي، ايلك قادين بسته كاريميزدير.



آرديني اوخو

"ايشيق" قادين آزادليغي نين بايراقداري

+0 به یه ن

ايشيق قزئتي 

"ايشيق" قادين آزادليغي نين بايراقداري

 قادينلار اوچون ايلك مطبوع اورقان

 روسييادا ايلك قادين نشري هله 18-جي يوزيلده كنياگينيا داشكووانين رئداكتورلوغو ايله چيخان  " Nevinnoye uprajneniya"  ( " معصوم تعليملر " ) درگيسي اولسا دا، قادين حوقوقلاريني مودافيعه  ائدن درگي -  " Soyuz jenşin"  1907-1909-جو ايللرده ايشيق اوزو گؤرموشدو. اونون يازيلاري اساسن قادينلارين سئچكي حوقوقو، جينسلرين حوقوق برابرليگينه  حصر اولونوردو. روسييا توركلري نين ايجتيماعي حياتيندا ايسه ايلك قادين درگيسي 1906-جي ايلين يانواريندا باخچاسارايدا (كيريم) نشره باشلاميشدي.  " عالمي-نيسوان "  آدي ايله چيخان بو نشرين رئداكتورو  " ترجومان "  قزئتي نين رئداكتورو ايسماييل بي قاسپرينسكي نين قيزي شفيقه خانيم ايدي. نشر بير ايل داوام ائتميش، 40-آ ياخين سايي ايشيق اوزو گؤرموشدو. بو عرفه ده عوثمانليدا قادينلار اوچون ايكي نشر - هفته ليك ايللوستراسييالي -  " قادينلار قزئته سي "  و  " نيسوان "  درگيلري چيخيردي.



آرديني اوخو

آچار سؤزلر : قادین,

ايسلام اؤنجه سي توركلرده قادينين يئري و اؤنمي

+0 به یه ن

 ايسلام اؤنجه سي توركلرده قادينين يئري و اؤنمي

   

   اسكي تورك توپلوملاريندا عاييله ان اؤنملي سوسيال بيرليك اولدوغوندان، عاييله نين تمليني تشكيل ائدن قادين، تورك دستانلاريندا و تورك فلسفه سينده ائله اوجا بير مرتبه يه قورولموشدور كي قاديني ائله اوجا  بير وارليق حالينه گتيرن تؤره يه و كولتوره حئيران اولمامانين ايمكاني يوخدور. قادين، كيشي نين بيريجيك يولداشي و اوشاقلاري نين آناسي اولماق كيمي اؤنملي بير وظيفه ايله گؤرَولنديريلميشدير. داها دا اؤنمليسي تورك ميلتي نين تك بركت قايناغيدير. اؤزونه وئريلن بير تاخيم حاققلاردان دولايي خانلارين، خاقانلارين، جنگاورلرين اؤنونده سايقييلا اَييلديكلري بير شرف آبيده سيدير.   

    تورك دستانلاريندا قادين ايلاهي بير وارليق قونومونا گلميشدير. ائله كي ائريشيليب دوقونولماسي، قوقلانماسي، قيساجا بئش دويويلا آلقيلانماسي نين ايمكاني يوخدور. ياراديليش دستانيندا، آللاها اينسانلاري و دونياني ياراتماسي اوچون فيكير و ايلهام وئرن  ” آق آنا “  آديندا بير قاديندير. اوغوز قاغانين ايلك آروادي ، قارانليغي ياراراق، گؤيدن ائنن ماوي بير ايشيقدان، ايكينجي آروادي ايسه قوتسال بير آغاجدان دوغموش اينسان اوستو وارليقلاردير. ياكوتلاردا  ” آق اوغلان “  آغاجين ايچيندن چيخان نورلو بير قادين طرفيندن اميزديريلميشدير. ايلك تورك يازيتلاريندان اولان بيلگه قاغان كيتابه سينده قاغان:  ” سيزلر آنام خاتون، بؤيوك آنالايم، خالا و عمه لريم، پرنسسلريم… “  خيطابي ايله سؤزه باشلار.



آرديني اوخو